50 Jaar
Onafhankelijkheid – Special
Roy Ho Ten
Soeng: “We moeten stoppen met schurken kiezen”
Vijftig jaar na de onafhankelijkheid van Suriname
kijkt oud-bestuurder en diaspora-voorvechter Roy Ho Ten Soeng met pijn,
frustratie, maar vooral met een scherpe waarschuwing naar de staat waarin zijn
geboorteland zich vandaag bevindt.
Waar 25 november 1975 voor velen het begin van hoop en nieuwe
mogelijkheden markeerde, ziet Ho Ten Soeng vooral hoe dat ideaal volgens hem
door decennia van slecht bestuur langzaam is uitgehold.
“Ik schaam mij
voor wat Surinaamse politici van het land gemaakt hebben”
Ho Ten Soeng neemt geen blad voor de mond wanneer
het gaat over de politieke leiding van Suriname. De teleurstelling in zijn stem
komt niet voort uit impuls, maar uit jarenlange betrokkenheid en observatie.
“Persoonlijk schaam ik mij voor wat Surinaamse
politici van het land gemaakt hebben.
Ik heb niet de indruk dat men ooit gehoord heeft van integriteit van het
openbaar bestuur.”
Volgens hem is corruptie — openlijk én verborgen
— zo diep in het systeem verankerd geraakt dat de staat zelf is ontwricht. Niet
alleen door individuele misstappen, maar door een cultuur waarin loyaliteit aan
personen en partijen belangrijker is geworden dan bekwaamheid, eerlijkheid of
verantwoordelijkheid.
Vijftig jaar
onafhankelijkheid: volwassenheid zonder volwassen bestuur
Suriname is inmiddels een halve eeuw een
zelfstandige republiek — een moment dat, in menselijke termen, gelijkstaat aan
volwassenheid. Maar volgens Ho Ten Soeng geldt dat allerminst voor de manier
waarop het land wordt bestuurd.
“Vijftig jaar geeft volwassenheid aan. Maar dit
geldt in geen geval voor het openbaar bestuur.”
In plaats van te bouwen aan duurzame groei en een
duidelijke visie, ziet hij een politieke cultuur die steeds opnieuw vervalt in
kortetermijndenken en opportunisme.
De recente fixatie op de verwachte olie-inkomsten vanaf 2028 noemt hij het
meest actuele voorbeeld.
“Men staart zich blind op olie, alsof dat alle
problemen gaat oplossen. Kijk naar Venezuela — het land met de grootste
olievelden ter wereld. Iedereen weet waar het nu staat…”
Volgens Ho Ten Soeng maakt olie een land niet
rijk — goed bestuur en verstandige keuzes doen dat.
De toekomst
van Suriname: het begint bij de kiezer
Hoewel zijn kritiek scherp is, kijkt Ho Ten Soeng
nadrukkelijk naar de toekomst. De verantwoordelijkheid ligt volgens hem niet
alleen bij bestuurders, maar óók bij de bevolking zelf.
“Mijn boodschap aan alle kondremans is simpel:
kies nooit meer voor schurken.
Stop die zakkenvullers met uw stemkeuze.”
Het is een waarschuwing — maar ook een oproep.
Echte verandering begint bij het collectieve bewustzijn, zegt hij. Suriname zal
pas herstellen wanneer integriteit zwaarder gaat wegen dan etniciteit,
partijtrouw of beloftes van snelle rijkdom.
Het verloren
vertrouwen — en de vraag: kan het nog goedkomen?
De vraag die al vijftig jaar boven het land
hangt, blijft ook tijdens dit gesprek aanwezig: komt het nog goed met
Suriname?
Ho Ten Soeng verwijst naar de woorden van wijlen Julian
Withgelijk, bekend om zijn scherpe analyses van de Surinaamse politiek.
“Steeds vaker kom ik in de verleiding om hem
gelijk te geven.
‘Het komt nooit meer goed met Suriname.’”
De uitspraak doet pijn — maar Ho Ten Soeng
weigert zich er volledig bij neer te leggen. Zijn kritiek is fel, maar komt
voort uit de overtuiging dat wakker schudden noodzakelijk is.
Een land met
potentie — maar zonder koers
Toch schuilt in zijn analyse ook hoop. Suriname
beschikt over natuurlijke rijkdommen, een jonge bevolking, internationale
goodwill en een wereldwijde diaspora vol kennis en ervaring.
Wat ontbreekt, zegt hij, is richting — en
leiderschap.
Volgens Ho Ten Soeng moet Suriname af van het
patronagesysteem dat de politiek al decennialang domineert.
Verandering vraagt om vier structurele breuken:
- Leiders
moeten aantoonbaar integer zijn.
- Posities
moeten gebaseerd zijn op kunde, niet op loyaliteit.
- Kiezers
moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun keuzes.
- Corruptie
mag niet langer worden getolereerd of genormaliseerd.
Alleen dan kan Suriname de volwassenheid bereiken
die past bij een land dat al vijftig jaar onafhankelijk is.
“Stop met het
kiezen van schurken”
Zijn slotboodschap is kort, direct en
ongemakkelijk — en juist daarom krachtig:
“Kondremans, wees kritisch. Kijk verder dan mooie
woorden.
Stop met het kiezen van schurken.
Het land verdient beter — en jullie ook.”
Met zijn scherpe analyse en compromisloze woorden
maakt Roy Ho Ten Soeng duidelijk dat vijftig jaar onafhankelijkheid niet alleen
een moment van herdenken is, maar vooral een oproep tot verantwoordelijkheid.
Voor bestuurders.
Voor burgers.
Voor een land dat beter kán — als het eindelijk wíl.
.JPG)
